Het kolossale kloosterkasteel van Filips II
Het bergdorp San Lorenzo de El Escorial ligt afgelegen in de Sierra de Guadarrama. Het zou nooit hebben bestaan als Filips II, koning van Spanje en Heer der Nederlanden, hier niet in de 16de eeuw zijn immense kloosterkasteel had gebouwd. Het Escorial is een granieten blokkendoos van 200 meter in het vierkant, groots en grimmig. Klooster, basiliek, seminarie, bibliotheek, pantheon en paleis in één – een sterk staaltje megalomanie, met stip genoteerd op de Werelderfgoedlijst.
Het Versailles van Spanje
Nóg een paleis van koning Filips II, maar het contrast kan niet groter: zo grimmig als het Escorial is, zo popperig is het Palacio Real de Aranjuez. Filips koos deze plek voor zijn zomerpaleis niet zomaar: midden in de verder zo droge en dorre hoogvlakte onder Madrid, is dit een vruchtbare vallei op de oevers van de Taag.
Het vergeten paleis van Franco
Van de opengestelde paleizen in en rond Madrid is het 16de-eeuwse Palacio de El Pardo het minst bezocht – en het meest omstreden. Decennialang woonde hier de gehate dictator Franco. Hij is vaak omschreven als sober levende man, maar tussen kilometers zijde en fluweel, kristallen kroonluchters, flonkerend marmer en klatergoud voelde hij zich thuis. Omringd door 15.000 hectare jachtgebied, staat het paleis bovenop een berg, zodat indringers al van verre konden worden gesignaleerd en beschoten.